BATAT (Ipomoea batatas)

Bataty są bulwami korzeniowymi tropikalnej rośliny wieloletniej z rodziny Convolvulaceae. Pochodzą z tropikalnych i subtropikalnych rejonów Ameryki Środkowej, ich ojczyzną są meksykański półwysep Jukatan, Wenezuela i Kolumbia. Bataty są w tropikach jedną z najważniejszych upraw. Batat to roślina płożąca, o różnych kształtach i kolorach, której pędy często osiągają długość nawet do pięciu metrów. Jego kwiaty są barwy od lawendowo-niebieskiej do czerwono-fioletowej. Z jednej rośliny uzyskuje się plon od 0,5 kg do 5 kg, a bulwy są różnego kształtu i kolorów.

Bulwy batata różnią się od bulw ziemniaka wydłużonym kształtem, a mogą one ważyć nawet pół kilograma. Podstawową różnicą jest także to, że miąższ i łupinka występują w wielu kolorach. Jest batat czerwony z pomarańczowym miąższem, podobnie jak batat pomarańczony, nazywany w Ameryce „jam“ (najlepiej nadaje się do gotowania i pieczenia), biały z miąższem żółtawym (doskonały jako smażony lub potarty do wypieków).

Podobnie jak ziemniaki, bataty można przygotowywać na wiele sposobów, przy czym często w ogóle nie ma potrzeby ich obierania, wystarczy je tylko dobrze wyczyścić szczoteczką. Można je gotować, piec i smażyć. Podawać słone, w postaci puree, a nawet dodawać do sałatek. Dzięki ich walorom smakowym stosowane są także do wypieku ciast i tortów, możemy z nich przygotowywać czipsy czy też marmoladę. Istnieje również batat wodny (Ipomoea Aquatica), który rośnie w Azji Południowo-Wschodniej.

Wartość energetyczna batatów jest o około połowę większa od ziemniaka. Bulwy zawierają 70% wody, 18% skrobi i 6% cukru. Słodki smak batata zapewniają fruktoza, glukoza i saharoza. Bataty zawierają duże ilości karotenu, protein, witamin A, B6 i C, wapnia, żelaza, a także nierozpuszczalnego błonnika. Właśnie duża ilość błonnika czyni batata jednym z najbardziej pożywnych gatunków warzyw.

Bataty zawierają beta-karoten, dzięki któremu mają wyrazisty, połyskliwy kolor. Beta-karoten jako silny przeciwutleniacz działa profilaktycznie wobec nowotworów. Dzięki wysokiej zawartości witaminy E bataty są korzystne dla ludzkiego serca i oczu. Podobne działanie jak beta-karoten ma również zawarty w miąższu batata kwas chlorogenowy. Ponadto, „słodkie ziemniaki“ zawierają kwas kawowy, luteinę, zeaksantynę i pektyny. Nie brakuje także roślinnych steroli, obniżających ilość cholesterolu we krwi i wiążących substancje rakotówrcze w układzie trawiennym. Bataty należą do najbardziej pożywnych warzyw dlatego ich spożywanie jest zalecane w dietach, gdy pragniemy zrzucić zbędne kilogramy.

BATAT – sadzonki

Wilec batata to łatwa w uprawie tropikalna roślina wieloletnia, która może być wysadzana jako jednoroczna roślina żywieniowa, jak również jako roślina ozdobna. Jej piękne liście mają szeroką gamę kolorów, od jasnożółtego przez zielony do ciemnego, prawie czarnego.

Słodki ziemniak jest odpowiedni do wysadzania z roślinami letnimi,  ale także jako roślina pokojowa.

Słodkie ziemniaki sadzi się w doniczkach lub na rabatach, wiosną lub wczesnym latem. Roślina nie toleruje mrozu, dlatego na zimę należy ją przenieść do jakiegoś pomieszczenia, a ponownie na zewnątrz można ją przenieść w zależności od pogody, najwcześniej w maju.

Odpowiada im gleba wapienna i piaszczysto-gliniasta. Do hodowania w doniczkach wystarczający jest klasyczny substrat wzbogacony w składniki odżywcze. Roślinę należy podlewać umiarkowanie.

W środowisku zewnętrznym słodkie ziemniaki wymagają miejsca osłoniętego od wiatru, jasnego i ciepłego.